Of het nou een fancy portretfoto of een vakantiekiekje is: je mag niet zomaar een foto van het internet plukken om hem zelf te gebruiken. Eigenlijk logisch, want hij ís ook niet van jou. Als je zelf een foto hebt gemaakt, wil je ook niet dat iemand anders deze zomaar gebruikt. De regels rondom beeldrechten komen heel precies en dat is soms best ingewikkeld. Een foutje kan je honderden euro’s kosten... Wij geven tips om eerlijk om te gaan met beeldmateriaal en zo auteursrechtenclaims te voorkomen.
Dit moet je weten voor je een foto gebruikt
Wil je een foto gebruiken, aan iemand doorsturen voor promotiedoeleinden of krijg je een foto van iemand anders doorgestuurd met de vraag of je deze wilt gebruiken? Controleer dan eerst of je onderstaande helder hebt voor jezelf.
Hoe check je of een foto van internet rechtenvrij is?
- Wie is de fotograaf? Geeft de fotograaf je toestemming om de foto te gebruiken?
- Krijg je een foto van iemand anders doorgestuurd? Vraag naar de rechten. Vraag ook de contactgegevens van de fotograaf op en vraag naar een bewijs van de afspraken die zijn gemaakt. Alleen de fotograaf zelf kan namelijk toestemming geven voor gebruik.
- Vermeld altijd de naam van de bron en/of de fotograaf bij een foto.
- Bewerk of verknip een foto niet zonder toestemming van de fotograaf, tenzij de afspraken hierover al vastgelegd zijn in de licentie.
- Weet je niet wie de maker is? Gebruik de foto dan niet. Bij twijfel of ontbrekende informatie niets plaatsen of verspreiden.
Tip: stuur de fotograaf een bewijs van publicatie; wel zo netjes en dan kun je bij twijfel nagaan of gebruik echt oké is. Better safe than sorry.
Wat zijn auteursrechten precies?
Auteursrecht: het recht om zelf te bepalen wat er met jouw product gebeurt. De maker van de foto bepaalt zelf waar zijn foto’s voor mogen worden gebruikt; of hij nou professioneel fotograaf is of niet. Zonder toestemming van de maker mag je een foto dus niet gebruiken. Doe je dit wel, dan riskeer je een fikse boete. Vraag dus altijd toestemming van de fotograaf voor je een foto gebruikt voor een website, flyer, magazine of voor wat dan ook. Krijg je de foto doorgestuurd? Vraag dan of diegene een bewijs van toestemming van de fotograaf kan laten zien. Als je toestemming hebt, is er sprake van een rechtenvrije foto. Let wel: hier zitten vaak specifieke voorwaarden aan vast.
Hoe weet je wanneer je een foto mag gebruiken?
Onder welke voorwaarden je een foto mag gebruiken, spreek je met de fotograaf af. Bijvoorbeeld of je de foto bij mag knippen of mag bewerken, welke naam je bij de foto zet, hoe vaak je de foto mag gebruiken, wat je hiervoor moet betalen. Dus ook al heb je betaald om een foto te gebruiken, dit betekent niet automatisch dat de foto voortaan van jou is en je hem eindeloos kunt hergebruiken of door mag sturen aan iemand anders om te gebruiken. Tenzij je dit met de fotograaf hebt afgesproken, natuurlijk. Eigenlijk komt het dus neer op duidelijke afspraken maken met de fotograaf.
Tip: leg deze afspraken ergens vast, zodat je alles zwart op wit hebt staan en bij twijfel na kunt lezen.
Ik ben en ken geen fotograaf. Waar haal ik dan foto’s vandaan?
Sommige fotografen plaatsen hun foto’s op openbare websites, zodat anderen ze kunnen gebruiken. Bijvoorbeeld op websites als Pexels.com en Flickr.com. Dit betekent echter niet dat je elke foto zomaar kunt gebruiken. De voorwaarden staan omschreven in de licentie. Als je je aan de voorwaarden houdt die in de licentie staan, mag je de foto rechtenvrij gebruiken. Soms kost dit geld, soms niet. Elke foto heeft weer een andere licentie, dus blijf scherp en lees de voorwaarden altijd goed door.
Tip: sla een bewijs op van de licentie van de foto, bijvoorbeeld een screenshot met de datum. Soms veranderen fotografen namelijk de licentie, terwijl jij de foto hebt gebruikt toen dit nog toegestaan was.
Wil jij je geen zorgen maken over rechtenvrije foto's? Laat DagjeWegWijs een serie foto's maken op je locatie.
P.S: Hoe zit het dan met de beeldrechten van foto's van Facebook of Instagram? Lees alles over beeldrechten en sociale media.
